Prominent: Dit is een hele nieuwe manier van ondernemen

Drie prachtige bedrijven, één prestigieuze prijs. In een serie verhalen duiken we met alle drie de genomineerden voor de Tuinbouw Ondernemersprijs 2020 de diepte in. Wat was er voor nodig om te komen waar ze nu staan? Welke uitdagingen zijn ze aangegaan? Wat is hun visie voor de toekomst? Dit is het eerste verhaal met Prominent, waar we directeur Jan Opschoor en bestuurslid en teler Tom Zwinkels spreken.

Een groep telers laten samenwerken, hoe doe je dat? Bijna vijfentwintig jaar geleden organiseerden een aantal telers zich in de coöperatie Prominent rondom precies dat vraagstuk. ‘Er was een noodzaak om samen te groeien als telers van grove trostomaten met smaak en van hoge kwaliteit’, aldus Tom Zwinkels, bestuurslid van Prominent en teler bij Bryte. ‘Prominent staat daarbij altijd ten dienst van de telers.’

We zitten aan de Scheeweg in De Lier, in een vergaderzaal die uitkijkt op de hal van het verpakkingscentrum. Samen met directeur Jan Opschoor en Tom Zwinkels praten we over de organisatie van de telersvereniging Prominent. De afgelopen jaren onderging de coöperatie een transformatie om zichzelf en haar telers optimaal voor te bereiden op de toekomst.

‘De telers zijn de afgelopen jaren gegroeid in areaal en in management skills, en Prominent is gegroeid als coöperatie’, geeft Tom aan. ‘Daardoor ervoeren sommigen wat meer afstand tot de coöperatie. Een paar jaar geleden hebben we een steen in het water gegooid en alle telers gevraagd na te denken over hoe zij Prominent en zichzelf over tien jaar zien. Daardoor ontstond een heel interessant proces.’

Leden en aandeelhouders

‘Binnen Prominent staan we voor samen werken en samen ondernemen’, gaat Jan verder. ‘De afgelopen jaren heeft de vereniging ook gezamenlijk geïnvesteerd. In eigen teeltbedrijven, in dit verpakkingscentrum, maar ook in zaken die geen direct succes werden, zoals de gesloten kas.’ Door gezamenlijk te investeren en te ondernemen bouw je sneller kennis op, maar het betekent ook risicospreiding. Door gezamenlijke activiteiten wordt er ook een behoorlijk vermogen opgebouwd. ‘ Wij willen dat alle leden bij die waarde kunnen, maar hoe zet je dat goed neer? Uit die discussie ontstond het aandeelhouderschap binnen Prominent.’

Tom knikt. ‘Als aandeelhouder voelt het heel anders, dan is het zoveel meer je eigen club’, vult hij aan. ‘Het is een hele nieuwe manier van ondernemen, dat geeft veel energie. Prominent is daarmee nog meer een magneet geworden, waarbinnen telers anders denken over hun toekomst en die van de coöperatie. Dat ging natuurlijk niet zonder hobbel of bobbel, maar daar zijn we goed uitgekomen.’

Speler op de Europese markt

‘Het zijn een beetje containerbegrippen, maar het vertrouwen, respect en de transparantie binnen Prominent vormen de basis die deze constructie mogelijk maakt’, zegt Jan. ‘De gelijkwaardigheid, ongeacht de omvang van je bedrijf, dat maakt dat Prominent deze stap kan zetten.’

‘Onze visie is dat we een grote speler op de Europese markt willen blijven op het gebied van tomaten. Dat betekent dat je omvang moet hebben, en kwaliteit. Er zullen stappen gezet moeten worden door ons om dat voor elkaar te krijgen en die stappen zijn we nu aan het nemen, zoals het uitrollen van Prominent 2.0.’

‘De afgelopen jaren hebben we een aantal puzzelstukjes gelegd van deze puzzel’, aldus Tom. ‘De investeringen in Groeneweg I en II, bijvoorbeeld, en de overname van twee teeltlocaties van Prominent-leden. Dat valt binnen de nieuwe constructie met aandeelhouders op zijn plek en zorgt voor meer saamhorigheid. Maar dat betekent niet dat het puzzelen en het proces nu stopt natuurlijk.’

Optimaliseren en renderen

De Prominent tomaten worden verkocht door het verkoopteam van DOOR. Op aangeven van het verkoopteam wordt twee keer per jaar de puzzel van het verdelen van het areaal naar ras gemaakt. Daarvoor komen de telers twee keer per jaar bij elkaar en bespreken ze aan de hand van data de meest ideale verdeling van de rassen over de telers.

‘We zijn allemaal tomatenproducent, maar het éne ras is meer rendabel dan het andere’, legt Tom uit. ‘De vraag van de consument is prioriteit, dus ons doel is de Europese klant zoveel mogelijk kwalitatieve diversiteit te bieden. De productie en verkoop door Coöperatie DOOR willen we met elkaar, Prominent-breed, elke keer weer optimaliseren.’

‘Soms komen we wel drie keer bij elkaar in drie weken tijd’, gaat Jan verder. ‘We koppelen de vraag van de markt aan de wensen van de teler en hangen er een kostprijsmodel aan. Dat betekent dus dat je elkaar moet vertrouwen en elkaar iets moet gunnen.’

‘Uiteraard hebben we als coöperatie ook nog dertig hectare eigen kas, wat ons enige flexibiliteit oplevert. Rassen die minder rendabel zijn, worden vaak in de teeltlocaties geteeld, die gezamenlijk in eigendom zijn. Maar uiteindelijk moeten ook die hectares renderen.’

Steeds hechter

‘Daar komen we elke keer wel uit, met elkaar’, aldus Tom. ‘Dat vind ik het mooie. Komend jaar bestaat Promiment vijfentwintig jaar en we zijn in die tijd steeds hechter geworden als collectief. Ons areaal is de afgelopen zes jaar verdubbeld, we trekken nieuwe leden aan en er komen echt mooie ontwikkelingen aan de komende jaren. ‘Wellicht is één van die ontwikkelingen het winnen van de Tuinbouw Ondernemersprijs. Dat zou voor ons echt een mooie stimulans zijn voor de komende vijfentwintig jaar!’

Dit is het eerste deel van het verhaal van Prominent. In deel twee en deel drie zullen Tom en Jan ingaan op onder andere het gebruik van data, het ontstaan van nieuwe functies in de glastuinbouw en de toekomstbestendigheid van Prominent dankzij het programma Prominent 2.0.